Kategori: Makaleler

6 Şubat Ne Kandili? Küresel ve Yerel Perspektiflerden Işığa Doğru Bir Yolculuk İnsan zihni, takvimdeki bazı tarihlere özel anlamlar yüklemeyi sever. Bazen bir doğum günü olur bu, bazen bir bayram, bazen de ruhu besleyen bir kandil gecesi. İşte 6 Şubat da, özellikle İslam dünyasında maneviyat arayışının ve içsel yolculuğun özel duraklarından biri olabilir. Ancak “6 Şubat ne kandili?” sorusunun cevabı her yıl aynı değildir çünkü kandiller, hicri takvime göre belirlenir. Bu yazıda sadece bir tarihin anlamını değil, bu anlamın farklı coğrafyalarda ve kültürlerde nasıl yankılandığını birlikte keşfedeceğiz. Hicri takvime göre kandiller miladi takvimde her yıl farklı günlere denk gelir. Bu…

Gücün Ölçüsü: 1 Kilo Kaç Gramdır ve Siyaset Biliminde Ağırlığın Anlamı Toplumsal düzenin temelleri üzerine düşünen bir siyaset bilimci olarak, her kavramın bir güç ilişkisini barındırdığına inanırım. Ölçmek, kıyaslamak ve sınıflandırmak yalnızca fiziksel dünyaya ait eylemler değildir; bunlar siyasal düzenin en derin yapı taşlarıdır. “1 kilo kaç gramdır?” sorusu bile, bu bağlamda, otoritenin bilgi üzerindeki hâkimiyetini ve vatandaşın bu bilgiye erişim biçimini sembolize eder. Çünkü her ölçü birimi, bir iktidar dilidir. 1 Kilo Kaç Gramdır? Bilginin Basitliği Üzerindeki Güç Öncelikle teknik yanıt: 1 kilogram, 1000 gramdır. Ancak siyaset bilimi açısından bu sadece bir matematiksel denklem değildir. Bilginin kim tarafından üretildiği,…

Kargoda Dosya Ne Demek? Belgelerin Yolculuğu ve Zamanın Hafızası Bir tarihçi için her belge, yalnızca bir kâğıt parçası değildir; o, bir dönemin zihniyetini, düzenini ve iletişim biçimini taşır. Bugün bir kargo şubesine gidip “Kargoda dosya ne demek?” diye sorduğunuzda aldığınız yanıt, belki kısa ve teknik olacaktır. Ancak bu kavramın ardında, yüzyıllardır süren bir düzenin, bilgi akışının ve güven kavramının izleri vardır. Belgelerin mühürlerle taşındığı dönemlerden barkod sistemine uzanan bu yolculuk, aslında modern devletin ve toplumsal güvenin hikâyesidir. Osmanlı’dan Bugüne: Belgelerin Devletle Dansı Tarih sahnesine baktığımızda, belgelerin ve dosyaların taşınması her zaman bir güç ve düzen göstergesi olmuştur. Osmanlı döneminde “evrak-ı…

Gıdı Aldırma Ameliyatı Ne Kadar? Edebiyatın Işığında Bir Derinlik Arayışı Kelimenin Gücü ve Anlatıların Dönüştürücü Etkisi Bir edebiyatçı olarak, her kelimenin, her anlatının insan ruhunu derinden etkileyen bir güce sahip olduğuna inanırım. Kelimeler, tıpkı bir ressamın fırçası gibi, düşüncelerimizi, duygularımızı ve toplumsal anlayışlarımızı şekillendirir. Bir kelime, bir hikaye ya da bir edebi anlatı, sıradan bir gerçekliği farklı bir boyuta taşır, ona başka bir anlam yükler. İşte tam da bu noktada, “gıdı aldırma ameliyatı” gibi bir konu bile, edebi bir bakış açısıyla derinleşebilir. Ne kadar bir maliyetle yapılacağı sorusu, toplumun güzellik anlayışını, bireylerin kendilik arayışlarını ve estetik değerlere bakış açılarını yansıtan…

Gölyaka İlçesi Hangi İle Bağlıdır? Ekonomik Perspektiften Bir Analiz Ekonomi, sınırlı kaynakların sonsuz ihtiyaçlar arasında nasıl paylaştırılacağını sorgulayan bir bilimdir. Her tercih, başka bir tercihten vazgeçiştir; her yatırım, başka bir fırsatın ertelenmesidir. Bu perspektifle bakıldığında, Gölyaka gibi bir ilçenin coğrafi konumundan çok, ekonomik sistem içindeki konumu daha derin anlamlar taşır. Çünkü bir yerleşim yerinin “hangi ile bağlı” olduğu yalnızca idari bir mesele değil, aynı zamanda ekonomik ağların, piyasa ilişkilerinin ve üretim zincirlerinin yönünü belirleyen önemli bir faktördür. Gölyaka: Düzce Ekonomisinin Sessiz Dinamosu Gölyaka ilçesi, Düzce iline bağlıdır. Bu bilgi yüzeyde yalnızca bir coğrafi bağlantı olarak görünür; ancak ekonomik bakışla incelendiğinde,…

Hande Erçel Mimar Sinan’da Ne Okuyor? Güzelliğin, Sanatın ve Algının Kesiştiği Nokta Bazı isimler vardır, yalnızca başarılarıyla değil; seçimleriyle de konuşulur. Hande Erçel de onlardan biri. Hem ekranların aranan yüzü, hem de sanatla iç içe bir öğrenci. “Hande Erçel Mimar Sinan’da ne okuyor?” sorusu, sadece bir ünlünün eğitim tercihini değil, aynı zamanda sanatla popüler kültürün kesişimini de tartışmaya açıyor. Ben de farklı bakış açılarını seven biri olarak bu konuyu biraz derinleştirmek istedim. Gelin, birlikte bakalım; sayılardan duygulara, sanattan topluma kadar bu tercihin anlamı ne? — Hande Erçel Mimar Sinan’da Ne Okuyor? İşin Temeli: Güzel Sanatlar Hande Erçel, Mimar Sinan Güzel…

Gofretin İçinde Yumurta Var mı? Siyasal İktidar ve Toplumsal Düzenin Bir Metaforu Bir siyaset bilimci olarak gündelik hayatın en basit sorularına bile siyasal bir mercekten bakmayı seviyorum. “Gofretin içinde yumurta var mı?” sorusu ilk bakışta yalnızca gıda içeriğine dair teknik bir merak gibi görünür. Oysa bu basit soru, siyasal yaşamda iktidarın nasıl işlediğini, kurumların nasıl güven tesis ettiğini ve vatandaşların hangi bilgi kaynaklarına güvenerek seçim yaptığını anlamamız için güçlü bir metafor sunar. Çünkü mesele aslında sadece bir gofretin içeriği değil, bilgiye erişim, şeffaflık ve güven sorunudur. İktidarın Şeffaflıkla İmtihanı Bilgiye Erişim Hakkı Toplumda insanlar “Gofretin içinde yumurta var mı?” diye…

Arka arkaya defalarca hapşırmak ne anlama gelir? Belki de sadece toz değil, bastırılmış duyguların, mevsim geçişlerinin ve “şu klimayı kim 18 dereceye indirdi?” tartışmalarının fiziksel tezahürüdür. Bir düşünün: Toplantıdayken, kahkaha atmak yasakmış gibi bastırılmış bir sessizlikte bir anda hapşu!… ardından ikinci, üçüncü, dördüncü! İnsanlık, tarih boyunca hapşırmayı dramatize etmiş bir tür. “Çok yaşa” diyenler, “yine mi?” bakanlar, “kesin bana alerjin var” diyen sevgililer… Oysa arka arkaya hapşırmak sadece burunla ilgili değil; mizah, biyoloji ve biraz da sosyal kaosun kesişim noktasıdır. Arka arkaya hapşırmak ne anlama gelir? Burnun mini maratonu Bilimsel olarak başlayalım (ama ciddiyetimizi fazla ciddiye almayalım). Bir hapşırık genellikle…

Girdaplar Nasıl? Pedagojik Bir Bakış Açısı Öğrenmenin Dönüştürücü Gücü: Girdaplar ve Eğitim Bir eğitimci olarak her zaman şunu düşünürüm: Öğrenmek, hayatı anlamlandırmanın ve yeniden şekillendirmenin gücüne sahip bir süreçtir. Öğrenme, bireyin yalnızca bilgi edinmesini değil, aynı zamanda toplumsal ve bireysel kimliklerin evrimini de kapsar. Tıpkı doğada oluşan girdaplar gibi, öğrenme süreci de bir başlangıçtan sonra bir dönüşüm yaratır. Peki, bu girdaplar nasıl işler? Eğitimde, öğrenmenin gücü ile gelişen girdaplar arasında nasıl bir bağlantı kurulabilir? Bu yazıda, bu sorulara pedagojik bir perspektiften cevap arayacağız. Girdaplar ve Öğrenme: Benzerlikler ve Farklar Girdaplar, doğada suyun hareketiyle oluşan, çevresindeki her şeyi içine çeken, güçlü…

Hava Saldırısı Uyarısı Nedir? Bilimsel Merakla Anlatılan Bir Gerçeklik Bazı kavramlar vardır ki hayatımıza savaş, afet ya da kriz anlarında girer. “Hava saldırısı uyarısı” da bunlardan biridir. Çoğu insan bu terimi haberlerde duyar, filmlerde görür ama tam olarak ne ifade ettiğini, hangi bilimsel temellere dayandığını bilmez. İşte bu yazıda, günlük hayatın ötesinde ama insanlığın ortak güvenliği için önemli olan bu konuyu bilimsel merakla ele almak istiyorum. Peki hava saldırısı uyarısı nedir, nasıl işler ve toplum psikolojisi üzerinde nasıl etkiler bırakır? Hava Saldırısı Uyarısının Tanımı Temel Kavram Hava saldırısı uyarısı, düşman hava araçları ya da füzeler gibi hava kaynaklı tehditlerin tespit…